باغ چهل تن
شیراز،خیابان مقام،200 متری جنوب هفت تن،شمال حافظیه
باغ چهل تن یا بقعه چهل تنان، در مسافتی کوتاه از شمال حافظیه وجنب باغ جهان نما،همراه با محوطه ای مشجر و با صفا است که دارای چهل سنگ مزار هم اندازه می باشد. قدمت این باغ به دوره زندیه برمیگردد. در این بقعه چهل قبر کوچک در دو ردیف در کنار هم جای گرفته اند. این چهل قبر مربوط به چهل نفر درویش است که در زمانهای گذشته در این مکان که به صورت باغی مصفا بوده زندگی می کرده و مشغول عبادت بوده اند و چون هرکدام وفات می یافته دیگران او را دفن کرده تا بدین ترتیب که هر 40 نفر به تدریج دار فانی را وداع می گویند و قبورشان در کنار هم در ضلع شرقی حیاط در کنار دیوار قرار گرفته است.
این سنگها فاقد نوشته هستند و در بین دو ردیف آنها باغچه کوچکی است که در آن گلکاری شده است. در سال 1257 ه.ق به دستور معتمدالدوله فرهاد میرزا قاجار، حاکم وقت فارس چهل سنگ قبر موجود به یک اندازه بریده شده و بدون هیچگونه نوشته ای بر روی مزارها به موازات هم گذاشته شد. در آرامگاه چهل تنان علاوه بر چهل قبر گمنام،دو عارف و ادیب شیراز به نامهای شیخ ابواسحق معروف به شیخ اطعمه(متوفی 830 ه.ق) شاعر، و حشمت شیرازی (1369 ه.ق مساوی با 1330 ه.ش) به خاک سپرده شده اند.
اطلاعات بیشتر
باغ دلگشا
شیراز،مجاور آرامگاه سعدی
باغ دلگشا به سبب نارنجستان زیبا و بزرگ و آب نماهای دیدنی اش شهرت یافته است.
اين باغ در جبهه شمال شرقي و در سمت جنوب تنگ آب خان و در بستري کوهستاني واقع شده است.قرار گرفتن این باغ در کنار قناتی موسوم به ماریز سعدی و واقع شدن در محدوده قلعه ای موسوم به کهندژ است. باغ دلگشا يکي از باغ هاي تاريخي شيراز است که در نزديکي آرامگاه سعدي واقع شده است. سابقه آباداني و رونق باغ دلگشا به دوران پيش از اسلام و به دوره حکومت ساسانيان نسبت داده شده است.باغ دلگشا در دوره صفويه نيز از باغ هاي مهم و تفريحي شيراز بود. به طوري که در تصاوير به جا مانده از جهانگردان اروپايي به اين باغ اشاره هاي فراوان شده است. اين باغ که 5/7 هکتار مساحت دارد، هم اکنون از گردشگاه هاي ديدني شيراز است.
در دوره تسلط تیمور گورکانی از غایت آبادانی برخوردار بوده است ،که تیمور پس از دیدن آن، در سمرقند باغی به همین نام بنا کرد.باغ دلگشا در دوره ی صفویه نیز بسیار مشهور و در دوره افشاریه نیز همچنان آباد بوده است.این باغ در فاصله ی دوره نادرشاه تا سلسله زندیه آسیب های فراوانی دید که در زمان کریمخان زند دوباره احیا شد.
در مقابل عمارت، حوض سنگي بزرگي وجود دارد. عمارت اين ساختمان به صورت يك تالار با چهار شاه نشين به سبك معماري كاخ هاي ساساني بيشاپور ساخته شده كه داراي سه طبقه و ايواني با دو ستون است ،كه از معماري زنديه بوده و همچنين داراي آيينه كاري هايي به همراه نقاشي هايي از رنگ روغن با سقف هايي از چوب و گچ بري هايي تزيين شده با نقوش گل و بته است در اطراف سقف ايوان بر روي گچ، اشعاري از شوريده به خط نستعليق نوشته شده كه در نوع خود بي نظير مي نمايد اولين كلاه فرنگي در ايران نيز در اين باغ به ثبت رسيده است
بیشتر درختان آن را مرکبات مخصوصاً نارنج و پرتقال تشکیل می‌دهند. عمارت این باغ نیز به شکل سه طبقه با دو ورودی در دو طرف و ایوانی در طبقه میانی که مشرف به استخر مقابل عمارت است، خبر از روزگار شکوه و عظمت باغ می‌دهد. طی چند سال گذشته این بنا چندین بار دستخوش حریق شده و به شکل مخروبه درآمده است.
اطلاعات بیشتر
عمارت کلاه فرنگی-موزه پارس
شیراز،خیابان زند،باغ نظر
باغ نظر، باغ موزه، باغ شاهزاده، عمارت کلاه فرنگی، آرامگاه وکیل، عمارت چهارفصل یا باغ حکومتی نام یکی از ابنیه تاریخی دوره زندیه در شیراز است. کریم خان زند در میان باغ نظر، عمارت هشت ضلعی (هشت و نیم هشت) زیبایی ساخت که به روزگار او این عمارت باشکوه محل پذیرایی از میهمانان، سفیران خارجی و انجام مراسم رسمی و اعیاد گوناگون بوده است. نام دیگر آن را باغ حکومتی گفته اند. نمای بیرونی عمارت کلاه فرنگی به صورت هشت ضلعی است با تزئینات کاشی نگاره‌های گل و مرغ و در بالای عمارت اسپرها و لچکیهای کاشیکاری شده بنا را مزین کرده اند.
چهار آب نما در چهار سوی ساختمان وجود داشته که آب نمای شمالی آن در مسیر خیابان زند قرار گرفته و تخریب شده است. فضاهای درونی بنا شامل یک بخش مرکزی وچهار شاه نشین جانبی است. یک آب نمای یک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضای داخلی را موجب گردیده است.
پس از مرگ کریم خان وی را در اینجا به خاک سپردند و آغا محمد خان قاجار در سال ۱۲۰۶ شمسی به دلیل کینه توزی دستور نبش قبر وی را داد و استخوان‌های وی را به کاخ گلستان منتقل کردند. و مجدداً در زمان رضا شاه استخوان‌ها نبش قبر گردید و به این مکان عودت داده شد. این عمارت در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی به همت انجمن آثار ملی ایران و با کوشش و تلاش شادروانان علی اصغر حکمت شیرازی، علی سامی و فریدون توللی با تغییر کاربری به عنوان اولین موزه شهرستان های کشور با نام موزه پارس مشغول به فعالیت شد.
آثار موجود در موزه پارس به سه دوره پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی تقسیم میشود. موزه پارس به عنوان قدیمی ترین موزه استان فارس آثار ارزشمندی از اشیای فلزی، سفالی، انواع سکه ها و مهرها و….از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوره معاصر را در خود جای داده است. مجموعه ۳۰ جلد قرآن به خط یحیی الجمالی الصوفی که در قرن ۸ هجری قمری در زمان شاه ابواسحاق اینجو و به دستور خاتون نوشته شده است همراه با مجموعه ای از نقاشی های آب رنگ لطفعلی صورتگر شیرازی در این موزه قرار دارد.
تابلوی معروف (کریم خان در حال کشیدن قلیان) هم در این موزه قرار دارد. در این تابلو درباریان زند مثل شیخ علی خان، صادق خان، زکی خان و لطفعلی خان زند نیز به تصیور کشیده شده اند. این تابلو اثر جعفر نقاش دوره زنده است. همچنین آثار نقاشان معروف دوره زندیه مثل آقا صادق، میرزا بابا نقاشباشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر مثل صدرالدین شایسته و میر مصور (شاگردان کمال‌الملک) به چشم می خورد.
شمشیر کریم خان زند نیز در این موزه نگهداری می شود. در ضلع غربی محوطه باغ ، سنگ مدور و استوانه ای شکل، معروف به لوح تاریخ، نگهداری می شود. روی این سنگ سه کتیبه با خطوط ثلث نسخ پهلوی و خط نستعلیق مربوط به سه دوره تاریخی سلجوقی، صفوی و قاجاریه حک شده است.
در بالای دروازه قرآن دو نسخه قرآن دستنویس به خط ثلث عالی منسوب به ابراهیم سلطان فرزند شاهرخ تیموری معروف به قرآن هفده من قرار داشت که در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی دو قرآن خطی موجود در آن به موزه پارس انتقال یافت که همچنان در این موزه نگهداری می‌شوند.
زمان بازدید همه روزه از ساعت 8 صبح الی 15 عصر به غیر از دوشنبه ها
اطلاعات بیشتر
حافظیه
شیراز،پایین تر از دروازه قرآن،چهارراه ادبیات
آرامگاه حافظ معروف به حافظیه نام مجموعه آرامگاهی شاعر برجستهٔ ایرانی حافظ شیرازی است. که در بلوار گلستان شهر شیراز قرار دارد. آرامگاه حافظ در شمال شهر شیراز و پایین‌تر از دروازه قرآن در یکی از قبرستان های معروف شیراز به نام خاک مصلی قرار دارد و مساحت آن ۱۹۱۱۶ متر مربع است.
۶۵ سال پس از درگذشت حافظ، در سال ۸۵۶ هجری قمری (برابر ۱۴۵۲ میلادی)، شمس‌الدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی (پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس، برای اولین بار ساختمانی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این ساختمان، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن‌آباد پر میشد. این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری و در زمان حکومت شاه عباس صفوی، و دیگر بار ۳۵۰ سال پس از وفات حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد.
در سال ۱۱۸۷ هجری قمری، کریم خان زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود،شامل تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن ساخت و بر مزارش سنگ مرمری نهاد که امروز نیز باقی است. پس از در گذشت حافظ، گنبدی بر آرامگاه وی افراشته شد که در جلوی آن حوضی بزرگ قرار داشت که از آب رکنی پر می‌گشت.
در سال ۱۱۸۹ ه.ق کریمخان زند بر مقبرهٔ حافظ عمارتی زیبا بنا کرد، که مشتمل بر تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن بود و بر قبر حافظ سنگی مرمرین نهاده شد که هنوز موجود است. آرامگاه حافظیه درمجموع 20000 متر مربع مساحت دارد و دارای چهار در است. در سمت شرقی صحن، دیواری بلند است که پشت آن آرامگاه‌های خصوصی خانوادهٔ فربد و آرامگاه معدل ( محل کنونی دفتر انجمن دوستداران حافظ) واقع شده است.
اطلاعات بیشتر
سعدیه
شیراز،بلوار بوستان،سعدیه
آرامگاه سعدی معروف به سعدیه
سعدی در خانقاهی که اکنون آرامگاه اوست و در گذشته محل زندگی او بود، به خاک سپرده شد که در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه، در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ دلگشا است.
این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمرش را در آنجا می‌گذرانده و سپس در همانجا دفن شده‌است. برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحب دیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبره‌ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.
در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از آن باقی نماند. تا این که در سال ۱۱۸۷ ه.ق. به دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل ۲ طبقه بود. طبقه پایین دارای راهرویی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع میشد. در دو طرف راهرو دو اطاق کرسی دار ساخته شده بود.
در اطاقی که سمت شرق راهرو بود، قبر سعدی قرار داشت و معجری چوبی آن را احاطه کرده بود. قسمت غربی راهرو نیز موازی قسمت شرقی، شامل دو اطاق میشد، که بعدها شوریده (فصیح الملک) شاعر نابینای شیرازی در اطاق غربی این قسمت دفن شد. طبقه بالای ساختمان نیز مانند طبقه زیرین بود، با این تفاوت که بر روی اطاق شرقی که قبر سعدی در آنجا بود، به احترام شیخ اطاقی ساخته نشده بود و سقف آن به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت.
بنای فعلی آرامگاه سعدی از طرف انجمن آثار ملی در سال ۱۳۳۱ ه.ش با تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی در میان عمارتی هشت ضلعی با سقفی بلند و کاشیکاری ساخته شد. رو به روی این هشتی، ایوان زیبایی است که دری به آرامگاه دارد.
اطلاعات بیشتر
حمام وکیل
شیراز،خیابان طالقانی
حمام وکیل شیراز حمام وکیل از بناهای دوران كریم خان زند در شیراز است كه به دستور وی در محله میدان شاه، جنب مسجد وكیل (خیابان طالقانی) ساخته شد. از بخش های جالب توجه این حمام بخشی بنام شاه نشین است که ویژه شاه بوده‌است.
این حمام بزرگ از پیشرفته‌ترین اصول معماری زمان خود برخوردار بوده‌است. برای نمونه، درآیگاه (ورودی) حمام کوچک است و با شیبی ملایم به هشتی ورودی که پایین تر از سطح زمین قرار دارد می‌رسد. ورودی به رختکن، زاویه دار ساخته شده و همه این ملاحظات برای این بوده‌است که از ورود سرما به داخل و از خروج گرما به خارج از حمام جلوگیری شود.
سربینه حمام یک هشت ضلعی منظم است که هشت ستون یک پارچه سنگی در وسط سقفی گنبدی قرار گرفته‌اند. گرم خانه با سنگ فرش پوشیده شده‌است اما جالب توجه این که در زیر این سنگ فرش دالان‌های کم عرض و باریکی ساخته شده که هوای گرم و بخار آب در آن جریان می‌یافته‌است تا کف حمام زودتر گرم شود. در جنوب گرم خانه، خزینه قرار دارد که دو دیگ بزرگ برای گرم کردن آب داشته‌است.
در دو طرف محوطه گرم خانه دو شاه نشین و در دو طرف خزینه دو حاکم نشین ساخته شده‌است. در وسط هر حاکم نشین نیز حوضی از سنگ مرمر دیده میشود. در زیر گنبد نقوش آهک بری زیبایی است که داستان‌های آنها از مذهب، سنت، علائق و رویاهای مردم این دیار سرچشمه میگیرد.این حمام كه به عنوان حمام عمومی شهر شناخته میشد، دارای چهار قسمت مرتبط با یكدیگر است.
مدخل ورودی این حمام هم اینك یك هشتی است كه در ابتدا وجود نداشته و دوره پهلوی احداث شده است.این هشتی دارای سقفی با گچ‌كاری برجسته است.در دوران پهلوی حمام به دو بخش تقسیم شد. بخشی از آن سربینه حمام بود كه به زورخانه تبدیل شد. در برزخ یا هشتی دوم كه به گرم خانه میرود، قسمتی وجود داشته (در سمت راست ورودی هشتی دوم) كه دیواری ضخیم، قطور و توپر بوده و در بالای آن (در پشت بام) حوض آبی بوده كه آب حمام از آغاز تأمین می‌شده ، پس از تبدیل سر بینه به زورخانه، این دیوار برداشته شده و راهی به خیابان طالقانی گشوده شد كه به در ورودی حمام تبدیل گشت.
هم اینك این در مسدود و به دیوار تبدیل شده است. آب رسانی به این حمام از طریق چاهی در ضلع غربی (گاو چاه) صورت می‌گرفت. در زیر خزینه اصلی (آب گرم) تون حمام قرار دارد. در كف حمام نیز گربه روهایی وجود دارد كه در بدنه دیوار به دودكش‌ها منتهی میشود. این گربه روها علاوه بر آن كه گرمای اضافی را به كف حمام منتقل می‌كند، دوده‌های ناشی از سوخت را نیز به بیرون هدایت می‌كند.
در زمان پهلوی برخی از قسمت‌های حمام به نمره خصوصی تبدیل شد. چنان كه از دو شاه نشین قرینه با دو حوض سنگی موجود در فضای حمام، شاه نشین سمت راست به نمره خصوصی تبدیل شد. هم اینك حوض سنگی آن از بین رفته است. دو شاه نشین اختصاصی دیگر پس از این دو شاه نشین وجود دارد كه شاه نشین سمت راست در طرفین خزینه‌ها، به نمره خصوصی تبدیل شده بود.
حمام وكیل كه به علت تغییر وضع حمام‌های عمومی از صورت قبلی خارج شده بود، در سال 1351 توسط اداره باستان شناسی مورد مرمت قرار گرفت.این بنا با شماره 917 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. حمام وكيل شيراز پس از يك دوره افت و خيز طولاني و تبديل به رستوران و سفره‌خانه و موزه فرش‌هاي دستباف (فروشگاه فرش‌هاي دستباف) طي سنوات گذشته و آسيب‌هايي كه بخش خصوصي به آن وارد كرد، در نهايت به موزه تبديل شد. در این موزه 30 مجسمه مومی در قسمت سربینه حمام در حالت‌های مختلف چیده شده است.
اطلاعات بیشتر
تخت جمشید
مرودشت،تخت جمشید
تخت جمشید ،مجموعه ای از کاخهای بسیار باشکوهی است که ساخت آنها در سال ب512 قبل از میلاد آغاز شد و اتمام آن 150 سال به طول انجامید.
ساختمان تخت جمشید در زمان داریوش اول در حدود 518 ق . م ، آغاز شد. نخست صفه یاتختگاه بلندی را آماده کردند و روی آن تالار آپادانا و پله های اصلی و کاخ تچرا را ساختند . پس از داریوش ، پسرش خشایارشاه تالار دیگری را بنام تالار هدیش را بنا نمود و طرح بنای تالار صد ستون را ریخت . اردشیر اول تالار صد ستون را تمام کرد . اردشیر سوم ساختمان دیگری را آغاز کرد که ناتمام ماند . این ساختمانها بر روی پایه هایی ساخته شــده که قسمتـی از آنها صخره های عظیم و یکپارچه بوده و یا آنها را در کوه تراشیده اند .
معماری هخامنشی ، هنری است از نوع تلفیق و ابداع که از سبک معماریهای بابل و آشور و مصر و شهرهای یونانی آسیای صغیر و قوم اورارتو اقتباس شده و با هنر نمایی و ابتکار روح ایرانی نوع مستقلی را از معماری پدید آورده است . هخامنشیان با ساختن این ابنیة عظیم می خواستند عظمت شاهنشاهی بزرگ خود را به جهانیان نشان دهند.
تخت جمشید در مرکز استان فارس، 10 کیلومتری شمال مرودشت و در 57 کیلومتری شیرازقرار دارد. طرف شرقی این مجموعه کاخ‌ها بر روی کوه رحمت و سه طرف دیگر در درون جلگه مرودشت پیش رفته‌است. تخت جمشید بر روی صفّه یا سکوی سنگی که ارتفاع آن بین 8 تا 18 متر بالاتر از سطح جلگهٔ مردوشت است، واقع شده‌است. ابعاد تخت جمشید 455 متر (جبهه غربی)، 300 متر (جبهه شمالی)، 430 متر (جبهه شرقی)، 390 متر (جبهه جنوبی) می‌باشد. همچنین طول تخت جمشید برابر با طول آکروپولیس در آتن است، اما عرض آن چهار تا پنج برابر آکروپولیس است.
کتیبه بزرگ داریوش بزرگ بر دیوار جبهه جنوبی تخت جمشید، آشکارا گواهی می‌دهد که در این مکان هیچ بنایی از قبل وجود نداشته‌است. وسعت کامل کاخهای تخت جمشید 125 هزار متر مربع است.
اطلاعات بیشتر
نقش رستم
مرودشت،روستای زنگی آباد
نقش رستم نام مجموعه ای باستانی در روستای زنگی آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس ایران است که در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد. این محوطهٔ باستانی یادمان هایی از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای داده است و از حدود سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد تا ۶۲۵ میلادی همواره مورد توجه بوده است، زیرا آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجسته‌های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و نقش برجستهٔ ویران شده‌ای از دوران عیلامیان در این مکان قرار دارند و در دورهٔ ساسانی، محوطهٔ نقش رستم از نظر دینی و ملی نیز اهمیت بسیار داشته است.
در گذشته، نام این مکان سه گنبدان یا دوگنبدان بوده است که در بین مردم منطقه، به نام های کوه حاجی آباد، کوه استخر یا کوه نِفِشت نیز خوانده می شد و احتمالاً نام نقش رستم پس از آنکه ایرانیان بین رستم، پهلوان شاهنامه و سنگ نگاره‌های شاهان ساسانی ارتباط برقرار کردند به این مکان داده شد. قدیمی‌ترین نقش موجود در نقش رستم مربوط به دورهٔ عیلام است که نقش دو ایزد و ایزدبانو و شاه و ملکه را به تصویر کشیده بود ولی بعدها در دورهٔ ساسانی، بهرام دوم بخش‌هایی از آن را پاک کرد و نقش خود و درباریانش را به جای آن تراشید.
چهار آرامگاه دخمه‌ای در سینهٔ کوه رحمت کنده شده‌اند که متعلق به داریوش بزرگ، خشایارشاه ، اردشیر یکم و داریوش دوم هستند که همهٔ آنها از ویژگی‌های یکسانی برخوردارند. اردشیر بابکان نخستین کسیست که در این محوطه، سنگ‌نگاره‌ای تراشید و صحنهٔ تاجگیری‌اش از دست اهورامزدا را ثبت کرد. پس از وی نیز شاهان ساسانی صحنه‌های تاجگذاری‌شان یا شرح نبردها و افتخارتشان را بر سینهٔ کوه نقش کردند. اینکه اردشیر و پسرش شاپور دوم نقش‌برجسته‌هایی را در کنار نقش‌برجسته‌های همتایان هخامنشی خود در نقش رستم تراشیدند، احتمالاً نشان از راهکردی فرهنگی و سیاسی در تقلید از گذشته داشته‌است.
اطلاعات بیشتر
شهر باستانی استخر-تخت طاووس
مرودشت،شهر استخر
استخر نام شهری باستانی است واقع در استان فارس ایران. املای تاریخی آن اصطخر است.استخر بزرگترين شهر در دوران خود بوده و به گفته تاريخ نويسان چهاردروازه داشته كه درحال حاضر یک از آنها در سر پيچ دوراهی مرودشت ارسنجان و ديگری در جنوب شهرمرودشت قرار داشته است.
در هفت کیلومتری ویرانه‌های تخت جمشید، ویرانه‌های شهر استخر معروف به «تخت طاووس» قرار دارد. آثار بجامانده از این شهر شامل دروازه سنگی، ستون‌ها و دیواره‌های سنگی است که به روزگار هخامنشی تعلق دارد. در این شهر، بازمانده سازه‌های اسلامی، ساسانی و اشکانی و ظروف و آثار سده‌های آغازین هجری در آن کشف شده است. آب شهر استخر از رود سیوند تامین می‌شده‌است.
این شهر تا پایان پادشاهی ساسانیان از آبادترین و با شکوه ترین شهرهای ایران باستان بود، اما توسط اعراب تسخیر گردید و به دلیل خیزش‌های پیاپی مردم (از سال ۲۳ تا سال ۲۹ هجری) بارها فتح شد و مردم آن قتل عام شدند و پس از آن تنها ویرانه‌ای از آن برجای ماند.
اولین بار استخر در زمان عمربن خطاب توسط عثمان بن ابی العاص تسخیر شد و اموال و زمین‌های مردم به غنیمت گرفته شد و هم چنین برای آخرین بار در سال ۲۹ هجری عبدالله عامر گماشته عثمان پس از تسخیر شهر گور بسوی استخر شتافت تا خیزش چند باره مردم استخر را سرکوب نماید ولی با مقاومت سخت و گسترده آنان روبرو شد، اما سرانجام مردم را کشتار نمود و شهر را دوباره تسخیر کرد.آخرین جمعیت قلیل باقیمانده شهر استخر به شهر شیراز کوچانده شدند.
اطلاعات بیشتر
سد درودزن
مرودشت،سد درودزن
سد داریوش” که هم اکنون “سد درودزن” نامیده میشود سدی است خاکی که بر روی رودخانه “کر” احداث شده است ،این سد در نزدیکی شهر مرودشت استان فارس قرار گرفته و شایدتعجب کنید که تاریخچه ساخت سد در این محل به دوران هخامنشیان برمیگردد.
در قدیم رشته کوه های زاگرس به نام “کر” یا “کور” خوانده میشد و به همین دلیل هم یکی از مهمترین رودخانه های این رشته کوههای عظیم به همین نام معروف است.رودخانه کر از منطقه اقلید سرچشمه میگیرد و یکی از مهمترین منابع تامین آب در این منطقه از استان فارس به شمار میرود. جاری شدن این رود سبب ایجاد مناطق سرسبز و بوجود آمدن آبادی های تاریخی در مسیر آن شده است. این رود نهایتا به دریاچه بختگان میریزد.
در حدود 2400 سال پیش نیاز به آب در این منطقه برای آبیاری مزارع هخامنشیان را وادار به ساخت سدی در حوالی روستای درودزن کرد. نگرش وسیع داریوش هخامنشی و به خدمت گرفتن مهندسی و همت ایرانیان باعث ساخت یکی از بدیع ترین سازه های آبی در این محل شد.این سد که با توجه به زمان ساخت یکی از شاهکارهای مهندسی جهان به شمار میرود، در بهترین نقطه از مسیر رود کر ساخته شده و از همان زمان به نام “سد داریوش” محل تامین آب جهت آبیاری کشاورزان به کار میرفته است.
تنها همین شاخصه کافی بود که در دوره های بعدی این سد مورد بازسازی قرار بگیرد و نهایتا در دوران پهلوی با توجه به نیاز ساخت سدی بزرگ ، بهترین محل ساخت در همین نقطه استراتژیک تشخیص داده شد و همین امر باعث شد که بقایای سد داریوش از این محل به محلی در 3 کیلومتری آن انتقال داده شود.
سد جدید در سال 1351 به منظور تامین آب آشامیدنی و کشاورزی منطقه مرودشت و کامفیروز ساخته شد و جالب است بدانید که این سد نیز عنوان قدیمی ترین سد خاکی ساخته شده در خاورمیانه را یدک میکشد.این سد در ابتدا با همان نام “داریوش” شناخته میشد که بعد ها به نام “درودزن” که نام روستایی در نزدیکی آن است نامیده شد.
ساخت این سد در سال 1351 شمسی به پایان رسیده و آب کشاورزی مناطق رامجرد،کربال و کناره مرودشت به مساحت 112 هزار هکتار را تامین میکند. همچنین آب آشامیدنی مرودشت و بخشی از شیراز از این سد تامین میشود. این سد 710 متر طول و 58 متر ارتفاع دارد. همچنین مساحت دریاچه سد به 5000 هکتار میرسذ .
از شاخصه های جالب دریاچه این سد اینست که شبه جزیره ای با مساحت 50 هکتار در آن ایجاد شده که در زمان آبگیری سد به صورت جزیره ای کامل درمی آید و توسط پلی به خارج دریاچه مربوط میشود. تلاش هایی برای ایجاد مجموعه های تفریحی و هتل هایی در این محل در حال انجام است.
دریاچه این سد هم اکنون زیستگاه آبزیان زیادی است البته ماهیگیری در این دریاچه ممنوع است. مجموعه ی سد،دریاچه سد،جزیره زیبای داخل دریاچه ،محیط آرام و طبیعت زیبای اطراف آن منظره ای دیدنی و بدیع را در این منطقه ایجاد کرده است.
اطلاعات بیشتر
کاخ اردشیر بابکان-آتشکده فیروزآباد
جاده شیراز به فیروزآباد،بعداز قلعه دختر،قبل از شهر فیروزآباد
کاخ اردشیر بابکان یا آتشکده فیروزآباد در دوران اردوان پنجم آخرین پادشاه اشکانی به دست اردشیر بابکان بنیان‌گذار سلسلهٔ ساسانی در سده ۳ میلادی ساخته شد. کاخ اردشیر بابکان از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری فیروزآباد است. درجاده شيراز به فيروز آباد پس از عبور از قلعه دختر نزديك شهر فيروز آباد ميتوان اين كاخ را در سمت شرق مشاهده كرد.
این کاخ دارای تالارهای تو در تو است و با گذشت ۱۸۰۰ سال گچ‌بری قسمت بالای دیوارهای داخلی آن همچنان سالم مانده‌است. در ضلع شرقی کاخ، چهار ساختمان گنبدی شکل عظیم وجود دارد، این گنبدها به وسیلهٔ فیل‌پوش بالا رفته که مشابه آن در قلعه دختر دیده میشود. قسمتی از نوک سقف گنبدها در دایره‌ای به قطر یک متر باز است. در ضلع شمالی خارج از دیوار کاخ نیز چشمه‌ای زلال از دل خاک می‌جوشد و استخری طبیعی جلوی این چشمه به وجود آمده‌است.
نهری از کنار دیوار شرقی کاخ عبور میکند که موجب آبادانی شهر گور و کاخ ساسانی بوده‌است. کمی بالاتر از کاخ آتشدانی برای مراسم مذهبی وجود دارد. وجود چهار عنصر طبیعی آب، باد، خاک و آتش امتیار ویژه‌ای به این منطقه داده‌است.به علت قرار گرفتن این کاخ در کنار چشمه «قمپ آتشکده» آن را آتشکده فیروزآباد نیز می‌نامند.
کاخ اردشیر را مهمترین و عظیم ترین اثر تاریخی فیروزآباد می دانند عده ای معتقدند این بنا کاخ نبوده بلکه کاربری آن را آتشکده میدانند. زیرا معتقدند که هر بنای مهمی که در کنار آب ساخته می شده محلی برای پرستش آناهیتا بوده است ، اما طبق سندیات به دست آمده احتمال کاخ بودن بنا بیشتر است .آتشکده فیروزآباد بزرگترین آتشکده فارس است و در نوشته های پیشینیان از آن بعنوان آتشکده اعظم یاد شده است.
این بنا در کنار روستایی به نام آتشکده بنا شده است ، اردشیر بابکان این کاخ را نزدیک مدخل تنگاب در کنار چشمه ای به قطر 50 متر احداث کرده که از کاخ های ییلاقی اردشیر به حساب می آمده است . از ویژگی های منحصر به فرد این بنا می توان به این اشاره داشت که این بنا یکی از معدود بناهای تاقدار ساسانی محسوب می شود .زیربنای این کاخ 55*115 متر مربع است و اطراف آن را ساختمان ها و دیوارهایی پوشانده که هنوز آثار آن باقی است. این بنا امروز میزبان گردشگرانی از سراسر جهان است و حتی گفته می شود سالانه برخی از هندیان نیز برای بازدید این بنای عظیم تاریخی به فیروزآباد سفر می کنند.
از سایر آثار اطراف این کاخ می توان به بنای آشپزخانه در پشت کاخ ، تل نقارخانه در مجاورت کاخ، قلعه حسن آباد و برخی روستاهای باستانی دیگر اشاره کرد. همچنین بنای امامزاده جعفر در محدوده شهر قدیم که از دوره ایلخانی باقی مانده و یا سنگ قبرهای بسیار جالب که یکی از آنها دارای تاریخ 741 هـ . ق است، از دیگر آثار اطراف این کاخ هستند . این بنا را جالب توجه ترین ساختمان معماری دوره ساسانی می دانند. از بناهای هم ردیف آن می توان به بقایای مانده در فراشبند، کازرون، یزدخواست و سروستان اشاره کرد .
اطلاعات بیشتر
قلعه دختر
کیلومتر 6 جاده فیروزآباد به شیراز
قلعه دختر فیروزآباد
این قلعه نخستین بنای گنبد دار ایرانی است که با اصول فنی و معماری خاص ساخته شده و مصالح به کاررفته در آن شبیه کاخ اردشیر است. قلعهٔ دختر استان فارس در شش کیلومتری جاده فیروزآباد به شیراز در دامنه کوهی مشرف به جاده قرار دارد که پس از طی مسافتی حدود ۳۰۰ متر می‌توان به قلعه رسید. تمامی کاخ را یک ایوان بزرگ دارای تاق ضربی و دو ایوان کوچکتر در دو سو تشکیل می‌داد. ایوان بزرگ که ۱۴ متر پهنا و ۲۳ متر درازا داشت به یک اتاق مرکزی که سقف آن به شیوه‌ای تازه، یعنی گنبد پوشانده شده بود منتهی می‌گشت. در جناحین این اتاق گنبد دار اتاقهای اضافی قرار گرفته و کل آنها در داخل یک دیوار خارجی مدور جای داشت.
معماران رومی مشکل قرار دادن سقفی مدور بر روی بنایی چهار گوش در گوشه‌ها را با جلو آوردن تدریجی سنگ یا آجرها به شکلی که پیوسته مدور تر میشد، حل کرده‌اند اما در قلعه دختر شیوه جدیدی به کار گرفته شد که همانا استفاده از سه کنج در گوشه هاست. عظمت بنای این قلعه، مبهوت کننده‌است و دیوارهای بلند آن با همه شکستگی و ریخته شدن، هنوز هم شکوهی خیره کننده دارند. قلعه دختر، نشان ظهور امپراتوری ساسانی و افول دولت اشکانی است.
این قلعه از سه جهت شمال، غرب، جنوب با صخره کوهستانی با ارتفاع غیر قابل نفوذ محصور است و بر هر صخره با روی بلند و برج های دیده بانی ساخته شده در سمت شرق با فاصله بیش از یک کیلومتر از قلعه دیوار سنگی محکمی کشیده شد تا مانع ورود افراد شود. تنها راه ورود به این دژ از جنوب قلعه با پلکانی بوده که علاوه بر صخره کوه از چند لایه دیواره باره و برج تودرتو با نگهبانان مخصوص امکان پذیر بوده است. در قسمتی از قلعه دهانه غاری دیده میشود که به قول بعضی از محلی‌ها این غار راهی به کاخ اردشیر بابکان، کاخ ساسانی در جلگه فیروزآباد داشته‌است.
یعنی در زمان حمله دشمن به قلعه، محصورین قلعه می‌توانستند از طریق این غار با شهر ارتباط داشته باشند و بتوانند غذا و نیروی انسانی وارد قلعه کنند. ساختمان مدور که محل تخت و بارگاه بود و به یک سیاه چال عظیم شباهت دارد، چونان برجی با شکوه بر فراز تپه قد برافراشته است.بنای شاهی با دیوان و تالار گنبددار در سطح سوم قرار گرفته است تا تالار اصلی با اتاقهای جانبی به صورت قلعه عظیم و مدوری برفراز بلندترین نقطه رشته کوه و داخل خط دفاعی قلعه قرار گرفته است.
اطلاعات بیشتر
شهر تاریخی گور
فیروزآباد،شهر باستانی گور
شهر باستانی گور و دیدنیهای آن( منارمیلو، تخت نشین، رصد خانه گور، نقش رنگی چهار شاهزاده ساسانی)
شهر گور به شکل دایره بنا شده است. این شهر یکی از شگفت انگیز‌ترین محوطه‌های باستانی ایران می‌باشدکه در نزدیکی شهر کنونی فیروزآباد قرار دارد. سابقه تاريخي اين شهر به زمان هخامنشيان باز مي گردد. اسكندر مقدوني كه از مقاومت مردم اين شهر به ستوه آمده بود دستور داد با بستن سد شهر را به زير آب ببرند.
اردشير بابكان فرزند بابك نوه ساسان موبد معبد آناهيتا پس از پيروزي براردوان پنجم سلسله ساسانيان را بنيانگذاري كرد و شهر گور را مقرحكومت خويش قرار داد. اين شهر به نامهاي اردشير خوره، به اردشير،اردشير خره،شهر گور،شهر جور خوانده مي شود. بازسازي شهر به دوره اشكانيان بر مي گردد چرا كه ساختن شهر دايره اي شكل مختص پارتيان بوده است. اردشير پس از پيروزي بر اردوان اين شهر رااحيا مي نمايد.
در زمان ساسانيان شهر گور به دليل داشتن بزرگترين كتابخانه مشرق زمين و وجود كتب گرانبها و كمياب به دارالعلم مشهور بود. شهر گور در اين زمان عظمت خاص و به اندازه شهر استخر وسعت داشته و چهار دروازه داشته است. شهر گور در آن زمان بدليل واقع شدن در مسير تجارت كشورهاي چين، هندوستان ، روم و بندر سيراف از رونق اقتصادي و بازرگاني خاصي برخوردار بوده است. بعد از تصرف شهر گور توسط مسلمين در زمان خليفه دوم به فرماندهي (يداله بن عامر) نام جور به آن نهادند و به علت اهميت از طريق خلفاي راشدين داراي فرماندار منتصب بوده است.
به گفته مورخين غربي در زمان امپراطوري بيزانس نقشه معماري 400 شهر اروپا از آن برگرفته شده است.
قطر شهر گور 2 كيلومتر و دورتادور آن حصاري خشتي با خندقي به عرض 50 متر محصور كرده است. چهار دروازه به نامهاي دروازه هرمز در شمال، دروازه اردشير در جنوب، دروازه مهر(ميترا) درشرق، دروازه بهرام در غرب، ورودي هاي اين شهر را تشكيل مي دهند. در بخش مركزي شهر به شعاع 450 متركه به وسيله حصاري از ساير بخش هاي شهر مجزا مي شده بناهاي حكومتي ومحل اقامت درباريان بوده است.
اطلاعات بیشتر
پارک جنگلی تل حاجی
فیروزآباد،ضلع شمالی خیابان جهاد
پارک جنگلی تل حاجی فیروزآباد
پارک تل حاجی در ضلع شمالی خیابان جهاد قرار دارد.
پارک تل حاجی فیروزآباد که در سالهای اخیر احداث آن آغاز شده است در دو فاز و درزمینی به مساحت 13و نیم هكتارقرار گرفته است وهم اكنون انواع درختان وگل های زیبا درفازیك آن كاشته شده است. در این پارک جهت رفاه حال شهروندان كتابخانه، نمازخانه و سرویس بهداشتی نیز وجود دارد.
همچنین دراین فضای سبزانواع آلاچیق نیز تعبیه گردیده که علاقمندان به طبیعت می توانند ساعات خوبی را در این پارک باصفا سپری نمایند .
این فضای سبزدرمركزشهرستان فیروزآباد واقع شده و ارتفاع آن 15 متر است به گونه ای كه تمام شهرستان فیروزآباد از چشم انداز بی نظیر آن دیده می شود. به دلیل واقع شدن این فضای سبز درمركزشهرستان فیروزآباد، دوستداران طبیعت ، استقبال خوبی ازاین فضای سبزدارند.
مسافرین عزیز هم که قصد بازدید از شهر زیبای فیروزآباد را دارند می توانند خاطرات خوشی را در این پارک زیبا رقم زده و از چشم اندازهای دلنواز آن بهره ببرند.
پارک جنگلی تل حاجی، پارک ولیعصر و پارک گاز از فضاهای سبز اصلی شهرستان فیروزآباد به شمار می آیند.
اطلاعات بیشتر
آرامگاه کوروش کبیر
پاسارگاد،آرامگاه کوروش کبیر
آرامگاه کوروش هخامنشی
آرامگاه کوروش بزرگ مهم ترین اثر مجموعه پاسارگاد که در دوره ای به “مشهد مادر مقدس” شهرت داشت، از سال 1820 به بعد به عنوان آرامگاه کوروش شناسایی شد. فاصله مجموعه پاسارگاد از تخت جمشید حدودا 75 کیلومتر است. دشتی که آرامگاه کوروش و مجموعه پاسارگاد در آن قرار دارد، دشت مرغاب نام دارد.
این آرامگاه همچون گوهری در میان دشت مرغاب خودنمایی می کند. در گذشته بنای آرامگاه میان باغ های سلطنتی قرار داشت و از سنگ های عظیم که درازای بعضی از آنها به هفت متر می رسد، بنا شده بود. تخته سنگ های آرامگاه با بست های فلزی به هم متصل شده بود. این بست ها بعدها دزدیده شد، هر چند بیشتر این آسیب ها بعدها ترمیم شد، اما جای خالی برخی از آنها به صورت حفره هایی در دل سنگ برجای مانده است.
آرامگاه کوروش در پاسارگاد، حدوداً در 530 تا 540 قبل از میلاد از سنگ آهکی به رنگ سفید ساخته شده است. بنای آرامگاه دو قسمت مشخص دارد، یکی سکویی 6 پله ای که قاعده آن مربع مستطیلی به وسعت 165متر مربع است و دیگری اتاقی کوچک به وسعت 7.5 متر مربع که سقف شیب بامی دارد و ضخامت دیوارهایش به 1.5متر می رسد.
پایه بنا (13.35×12.30 متر) از شش لایه پلکانی تشکیل شده است که از آنها اولی به بلندی 170سانتی متر، دومی و سومی 104 سانتی متر، و سه عدد آخری 57.5 سانتی متر هستند. ارتفاع کلی بنا در حدود 11 متر است. در ورودی آرامگاه در سمت شمال غربی قرار داشته و 75 سانتی متر پهنای آن است. این درگاه کوتاه نیز دارای دو در سنگی بوده که از بین رفته است. خزانهٔ آرامگاه، در بالاترین نقطه، شکل یک خانهٔ شیروانی ساده با یک ورودی کوچک در غرب را دارد.
پس از کشته شدن کوروش بزرگ در جنگ با ساکاها یا ایرانیان شمالی، جسد وی را مومیایی کرده و درون تختی از زر نهاده و اشیای مهم سلطنتی و جنگی او را در کنار وی گذارده بودند. در حمله اسکندر مقدونی، یک شخص در این آرامگاه را شکسته و اشیای آن را تاراج کرده و کالبد را گزند رسانده بود.
در شیب سقف آرامگاه دو حفرهٔ بزرگ وجود دارد که برای سبک کردن سنگها و کم کردن از بار سقف ایجاد شده است و برخی به اشتباه، جای نگهداری کالبد کوروش و همسر وی دانسته اند.
تا حدود صد سال پیش باور بر این بود که این بنا آرامگاه مادر سلیمان باشد و در دورهٔ اتابکان در زمان آل بویه با استفاده از ستون‌های باقی مانده از کاخهای باستانی مسجدی با نام «مسجد اتابکی» در گرد آن ساخته و یک محراب کوچک در خزانهٔ آرامگاه کنده‌کاری شد. در دههٔ 1970 بقایای مسجد پاکسازی شده و تکه‌های تاریخی به نزدیکی مکان‌های اصلی‌شان بازگردانده شدند.
آرامگاه کوروش در همه دوره هخامنشی مقدس به شمار می‌آمده است. این امر باعث گردیده که در دوران اسلامی هم این تقدس حفظ شود. اما تعبیر اصلی بنا دیگر مشخص نبوده‌است و از سوی دیگر مردم هم ساختن بناهای با عظمت سنگی را خارج از قوه بشری می‌دانسته‌اند و به حضرت سلیمان که دیوان را برای کارهای دشوار در خدمت داشته‌است، نسبت می‌داده‌اند. به همین جهت آرامگاه کوروش را هم از بناهای آن حضرت می‌شمردند و آن را به مادر او نسبت می‌دادند و “مشهد مادر سلیمان” می‌خواندند.
اطلاعات بیشتر
مقبره کمبوجیه-زندان سلیمان
پاسارگاد،مقبره کمبوجیه
مقبره کموجیه – برج سنگی – زندان سلیمان
مقبره کمبوجیه یکی از بناهای بسیار زیبای مجموعه پاسارگاد است که ساخت آن مربوط به آغاز دوره هخامنشیان می باشد. بنایی چهار گوش و برج مانند که اکنون تنها یک دیواره از آن باقیمانده است و در مسير كاخ‌هاي اختصاصي و بارعام با تُل تخت واقع شده است. ارتفاع برج نزدیک به ۱۴ متر و قاعده آن ۲۳/۷ * ۲۷/۷ متر است که بر سکویی سه پله‌ای قرار گرفته است.
ورودی بنا به سوی شمال غربی تعبیه شده و نزدیک به ۵۰/۷ متر از سطح زمین ارتفاع دارد که با یک پلکان ۲۹ پله¬ای به اتاق بالای برج دسترسی داشته اند. این بنا از نگاه معماری و هنری یکی از شاهکارهای مهندسان و هنرمندان هخامنشی به شمار می آید. بلوکهای سنگی به گونه ای روی هم قرار گرفته اند که در برخی از رجها به سختی می توان دو بلوک را از هم تشخیص داد. سنگهای به کار رفته در ساخت بنا از گونه سنگهای سفید مرمر نما است که از معدن کوه سیوند آورده شده اند.
مقداری هم سنگ سیاه آهکی در پنجره‌های کور استفاده شده‌است. نمای دیواره دارای تعداد زیادی تو رفتگی مستطیل شکل است که احتمالاً جهت زیباسازی یا در ارتباط با کارکرد بنا بوده‌است. ۱۰ عدد گودی پنجره مانند که (پنجره کور) نامیده می‌شده، در دیوارهای آن در آورده‌اند و این پنجره‌ها را با سنگهای سیاه قاب گرفته‌اند.
در مورد کاربری بنا نظرهای گوناگونی مطرح است. گروهی آن را مقبره کمبوجیه پسر و جانشین کوروش می دانند و بعضی هم آن را آتشکده یا نیایشگاه بشمار می‌آورند و برخی نیز آن را (گنج خانه کوروش) خوانده‌اند که در آن اسناد و مدارک مهم دولت هخامنشی بایگانی می شده‌است. به احتمال زیاد این بنا با توجه نقشه و معماری آن کارکردی آیینی داشته‌است. از آنجا که تمامی بخش های بنا مشخص شده است حفاری های باستان شناسی نیز نمی تواند به حل این معما کمک کند.
هم اکنون تنها دیوار به جای مانده از مقبره کمبوجیه توسط داربست هایی که گروه ایزمئو در سال ۱۳۴۹ و ۵۰ ساخته اند، ایستا باقی مانده است و مشکل خاصی که آن را فرو ریزد وجود ندارد.به اعتقاد محققین شكل و كاربري اين بنا در زمان كوروش به اندازه‌اي مهم بوده كه داريوش نمونه مشابه آن را در نقش رستم مي‌سازد كه امروز به آن كعبه زرتشت گفته مي‌شود.
شواهد موجود در کعبه زرتشت و ساختار آن نشان می دهد این بنا از روی مقبره کمبوجیه بازسازی شده است اما الگو برداران بسیار ضعیف عمل کرده اند و نتوانسته اند بنایی چون مقبره کمبوجیه را در نقش رستم بسازند. مقبره کمبوجیه از نظر قدمت، قدیمی‌تر و از نظر استحکام و فن ساخت نمایانگر اجرایی قوی‌تر از بنای کعبه زرتشت است.
مقبره كمبوجيه كه امروز آن را به عنوان آتشكده‌اي از دوره كوروش كبير معرفي مي‌كنند، اثري منحصر به فرد محسوب مي‌شود كه با نام بناي زندان در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيده است. این بنا در دوره اسلامی به نام زندان سلیمان .معروف بوده‌است
اطلاعات بیشتر
محوطه مقدس پاسارگاد،کاروانسرای مظفری
پاسارگاد،کاروانسرای مظفری
محوطه مقدس پاسارگاد :
در فاصله حدود ۱۲۰۰ متری شمال غرب مجموعه پاسارگاد و پشت تپه ماهوری‌های سنگی مشرف به دشت، محوطه‌ای باستانی وجود دارد که شامل دو سکوی سنگی سفید رنگ و یک تپه مستطیل شکل پله‌ای است که معروف به محوطه مقدس است. در این محوطه با استفاده از سنگهای سفید دو سکوی نزدیک به هم ایجاد شده که یکی دارای پله و دیگری بدون پله‌است. قاعده سکوی جنوبی ۴۳/۲ متر و بلندی آن ۱۶/۲ متر است. این سکو دارای ۸ پله با خیز ۲۷ سانتی متر یعنی برابر با ارتفاع پله‌های دیگر بناهای پاسارگاد است.
قاعده سکوی شمالی ۸۰/۲ متر و بلندی آن۱۰/۲ متر است. مطالعه و بررسی سکوها نشان می‌دهد که آنها در دوره کوروش و به عنوان آتشدان جهت اجرای مراسم آیینی ساخته شده‌اند. درون آتشدان‌ها جهت سبک کردن وزن، خالی شده و روی شالوده‌ای به عمق حدود یک متر قرار داده شده که پیرامون آنها را نواری از سنگ سیاه دربر گرفته‌است. در فاصله ۱۲۰ متری غرب آتشدان‌ها روی صخره‌های طبیعی موجود در محوطه ساختاری خشتی و سنگی ایجاد شده که اکنون به صورت یک تپه درآمده‌است.
طول تپه حدود ۸۵/۷۴ متر، عرض آن حدود ۵۰ متر و ارتفاعی نزدیک به ۴۰/۵ متر دارد. این ساختار دارای پنج طبقه بوده که طبقه‌های یکم تا چهارم از سنگ لاشه و طبقه پنجم از خشت ساخته شده‌است. در نمای شمالی ساختار، یک پله جهت دسترسی به طبقات بالاتر با استفاده از سنگ لاشه ایجاد شده که ۲۰/۲ متر ارتفاع و ۵۰/۱ متر عرض دارد. با توجه به بررسی‌ها و مطالعات انجام شده می توان نتیجه گرفت که این ساختار در ارتباط با آتشدانهای سنگی و جهت اجرای مراسم قربانی یا تشریفات مذهبی ساخته شده‌است.
این محوطه که در ۳ کیلومتری آرامگاه کوروش و در غرب مجموعه پاسارگاد واقع شده‌است شامل تپه‌ای تاریخی و دو سکوی مجزای سنگی است. برخی از محققین اعتقاد دارند که سکوی سوم کشف‌نشده‌ای وجود دارد که تثلیث خدایان باستانی – اهوارامزدا، مهر و آناهیتا – را نمایشگر است.
کاروانسرای مظفری :
در نزدیکی آرامگاه کوروش سازه‌ای مشتمل بر حیاتی به وسعت ۲۰۸ مترمربع است که بصورت نامنظم از سنگهای سفید ربوده‌شده از کاخهای پاسارگاد ساخته‌شده و نیز ایوانی به پهنای ۳۰٫۳ متر با جرزهای سنگی نامنظم و چهار گوش با اتاقهای کوچک و بزرگ در پشت آن دارد. در دورهٔ آل مظفر برای اسکان کاروانهای تجارتی و زیارتی که از مسیر جاده شاهی می‌گذشتند، کاروانسرایی با استفاده از سنگهای آورده شده از بناهای سلطنتی پاسارگاد به طرح چهار ایوانی در کنار آرامگاه کورش ساخته شده که امروزه بقایای دیوار و شالودهٔ آن قابل مشاهده‌است.
درب این سازه به سمت مشرق است. سنگهای سازه با ملات گچ به هم وصل شده و در بعضی از نقاط این سازه ملات به کار برده نشده‌است. در زمان سامی قسمتی از این محل تعمیر شده و بدفتر فنی سامی اختصاص داده شده بود ولی امروزه متروک می‌باشد.
موزه پاسارگاد :
موزه پاسارگاد آخرین طراحی معمار مشهور ایرانی حسین امانت در زمانی است که در ایران بوده است که با استقرار جمهوری اسلامی با اجرای بیش از پنجاه درصد متوقف شده و در حال حاضر در حال تکمیل شدن می باشد. اين موزه زير تپه اي در روستاي مادر سليمان است و به عنوان مركزي براي معرفي مجموعه هاي پاسارگاد و تخت جمشيد به بازديد كنندگان شناخته مي شود.
اطلاعات بیشتر
