بازار تاریخی
زنجان،خیابان امام،سبزه میدان
بازار زنجان را طولانی‌ترین بازار ایران می‌نامند. این بازار که بر اساس اسناد تاریخی ساخت آن در سال 1205 قمری و در دوران آقامحمد خان قاجار آغاز شده، در سال 1213 قمری در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار به بهره برداری رسید و بعدها چندین سرا، مسجد، گرمابه و... به مجموعه بازار بالا که مشتمل بر بازار قیصریه، بازار بزازها، حجت الاسلام، امامزاده و عبدالعلی بیک است، افزوده شد.
بازار زنجان از نظر تولید و نوع فعالیت به 8 راسته تقسیم میشود که عبارتند از: راسته زرگرها، کفاش‌ها، بزازها، سراج‌ها و ... .این بازار دارای راسته‌ها، سراها، میادین، تیمچه‌ها، بازارها، دالان‌ها، مساجد، حمام‌ها، تکیه‌ها است و در خود 1000 باب مغازه جای داده است.
ویژگی‌های معماری بازار تاریخی زنجان
گستردگی جغرافیایی بازار از یک سو و تنوع راسته‌ها، تعدد سراها و کاوانسراهای درون شهری در راسته های فرعی که هرکدام به نامی و به فعالیتی خاص اختصاص یافته از سوی دیگر ،همچنین وجود مساجد فراوان گویای پویایی این مجموعه فرهنگی، اقتصادی، تاریخی و هنری در طول زمان و به فراخور اوضاع و شرایط حاکم بوده است.
هر سمت بازار و هر سرا و رسته‌ای حال و هوای خاص خود را دارد. با توجه به دوره تاریخی بازار زنجان که متعلق به دوره قاجار است شرایط معماری حاکم بر زمان در آن کاملا نمود دارد. راسته ها، حجره ها، چهار سوق‌ها، مساجد، سراها و کاروانسراهای درون شهری، گرمابه‌ها به شکل زیبا اجرا شده است.
فنون زیبایی که در شکل‌گیری بازار نقش بی بدیلی بازی می کنند کاربرد انواع طاق و قوسهای هلالی، جناغی و ضربی، و گهواره‌ای.
مجموعه بازار زنجان 56 راه ورودی اصلی و فرعی به شبکه ارتباطی کل شهر دارد و با دارا بودن حدود 1000 باب مغازه جایگاه فعالیت 10 نوع شغل است. بازار زنجان نه تنها از لحاظ تجاری بلکه از نظر معماری نیز دارای اهمیت زیادی بوده و کاملا از سبک معماری دوره قاجاریه پیروی کرده است.
اطلاعات بیشتر
مسجد جامع سید
زنجان،خیابان امام،سبزه میدان
مجموعه مسجد و مدرسه سید (عبدالله میرزا دارا) در بافت قدیمی و تاریخی شهر زنجان، در محدوده ضلع باختری بازار قیصریه، در سال ۱۲۴۲ هجری قمری توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار احداث شد. این مجموعه تاریخی و ماندگار، به عنوان یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان دارای شهرت به سزایی می باشد.
مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید در قرن سیزدهم هجری قمری (سال ۱۲۴۲) در دوره قاجاریه توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا که مرید آیت الله سید محمد مجتهد سردانی بود ساخته شد تا مرکز تدریس، اقامه نماز و مراجعات مردمی این مجتهد زنجانی باشد. خاندان حسینی زنجانی از آن زمان تا کنون تولیت مسجد را به عهده دارند. این مسجد که در قلب بافت قدیمی شهر و در مکان مناسبی از نظر دسترسی قرار گرفته است، از سمت باختر با بازار قیصریه، از سمت خاور با کوچه مسجد سید و از سوی شمال با خیابان امام خمینی و سبزه میدان در ارتباط است. این مسجد در دوره زندگانی بانی آن به نام های مسجد دارا، مسجد سید، مسجد سلطانی و مسجد جمعه نیز خوانده می شده است. این مجموعه تاریخی که در شمار بزرگ ترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان است، یکی از بناهای ارزشمند ساخته شده بر اساس طرح مساجد چهار ایوانی می باشد. ایوان های چهارگانه ای که در چهار ضلع مسجد به شکل قرینه قرار گرفته اند، بیش تر از هر چیزی در صحن مسجد، خودنمایی می کند. صحن این مسجد مانند سایر مساجد چهار ایوانی، به شکل مربع مستطیل است و ۴۸ متر طول و ۳۶ متر عرض دارد.
اطلاعات بیشتر
خانه باغ معین
جنوب غرب شهر زنجان،در میان مزارع و باغهای شهر
كوشك معين:در ميان مزرعه‌ها و باغ‌‌هاي جنوب غرب شهر زنجان، كوشك زيباي معين قرار دارد. اين بنا در اواخر دورة قاجار و اوايل دورة پهلوي توسط «معين‌النجار» ساخته شد. سبك نوين تزيين شيرواني، دودكش‌ها و ناوداني با ورقه‌هاي رنگي آهني به صورت گل‌ها و پرندگان برجسته، لمبه‌كوبي سقف، ستون‌هاي آزاد با تزيينات معقلي و در نهايت حوض سنگي زيباي مستطيل شكل با آب‌نماهاي كروي كه در اطراف آن سكوهاي حجاري شده‌اي قرار دارد، از ويژگي‌هاي معماري و تزيينات اين بنا است.
اطلاعات بیشتر
گنبد سلطانیه
ابهر،سلطانیه
بنای تاریخی گنبد سلطانیه در نزدیکی زنجان واقع شده ، دشتی که گنبد در آن قرار دارد حدود 2000 متر از سطح دریا ارتفاع دارد . ساخت بنای عظیم سلطانیه در بین سالهای 675 الی 685 هجری قمری صورت می پذیرد و به عبارت دیگر کار ساختمان آن به مدت 10 سال به طول انجامید . قصد از بنای چنین گنبد با شکوهی آن بود تا مرقد مطهر حضرت علی (ع) را به آنجا منتقل سازند ، علت این کار شیعه شدن سلطان محمد خدا بنده و گرایش او به حضرت علی بود ، شاید به اعتباری گنبد سلطانیه را بتوان اولین اثر هنری شیعه در کشور ایران دانست . بعد از اتمام بنا به علت مخالفت علماء دین با این عمل ، سلطان محمد از انجام این کار منصرف شد .
این بنا در نمای داخلی و خارجی حالت تظاهری دارد ، ارتفاع آن 46 متر و قطر دهانه گنبد آن 26 متر می باشد ، اساس طرح بنا بر عدد 8 قرار دارد و معلوم نیست این عدد به چه منظوری انتخاب گردیده است ، زیرا عدد 8 عدد مقدسی ماننده 7 و 12 که به احتمال الهامی از خورشید است نمی باشد ، شاید عدد 8 به علت ساختن ساعت آفتابی و یا ایستایی فوق العاده اش بوده است ، آنچه در این بنا ماننده بناهای دیگر اسلامی به چشم می خورد حالت تمرکزی است که این هشت ضلعی در مرکز مجموعه بنا دارد .
اطلاعات بیشتر
بقعه امامزاده یحیی
ابهر،روستای صائین قلعه
امامزاده یحیی در دهستان صائین قلعه از توابع بخش مرکزی شهرستان ابهر، بر روی یک مکان تاریخی واقع شده است.
بنای امامزاده تماماً از آجرهای به ابعاد ۵×۲۱×۲۱ سانتی متر ساخته شده است. ورودی بنا مشرف بر یک هشتی است که عرض آن حدوداً نصف عرض شبستان بوده و به طور قرینه احداث گردیده است.
در سقف مسطح هشتی از تیر و تخته استفاده شده است. با توجه به قطر دیوارها، به نظر می رسد که سقف آن قوسی بوده و در طول زمان فرو ریخته است. پلان این بنا با بقعه قیدار نبی واقع در خدابنده قابل مقایسه می باشد. شبستان امامزاده دارای پلان مربع بوده که عرقچین گنبد به واسطه چهار گوشواره بر روی جرزهای چهارگانه استوار گردیده است.
سبک این بنا از نوع گنبده ای دو پوششی زنگوله ای است و دیوارها نقش حائل را دارند. در قسمت داخلی هیچ نوع تزئیناتی در ارتباط با معماری وجود ندارد و سطح بنا با اندود گچ پوشانیده شده است. از نمای بیرونی منتهی الیه گنبد یک ردیف کاشی به رنگ آبی فیروزه ای به عنوان دلیل کاشی کاری اجرا گردیده و تزئینات آن منحصر به چند کاشی مزبور است. در داخل شبستان ضریح بسیار زیبایی بر روی مزار نهاده شده که از چوب چیت اشباع ساخته شده و به استناد کتیبه موجود، از مصنوعات لاهیجان است که در کتیبه «لاهجان» قید گردیده است.
در منتهی الیه این ضریح کتیبه زیبایی به خط ثلث خفی سوره یس نوشته شده و سپس نقوش و طرح های گیاهی و اسلیمی در سطوح ضریح حکاکی گردیده است. در وسط ضلع شمالی ضریح، کتیبه زیبای دیگری به خط ثلث نوشته شده و در متن آن جمله «این صندوق مرقد منور و معطر و مطهر حضرت غفران بنا فردوس … امامزاده یحیی علیه و علی آبائه الاکرام …» قید گردیده و تاریخ کتابت و ساخت ضریح سال ۷۵۸ درج شده است. با توجه به سبک ساختمانی و ترکیب کلی بنا احتمال دارد که بنای امامزاده متعلق به قرن هشتم هجری قمری باشد. به نوشته محققین، نسب ایشان به امام موسی کاظم (ع) می رسد.
اطلاعات بیشتر
مسجد جامع قروه
جاده ابهر به تاکستان،روستای قروه
یکی از دوران های درخشان هنر در ایران متعلق به دوران سلجوقی است که این مسجد از نظر معماری، به آن دوران منتسب می شود. این مسجد از تلفیق حیاط چهار ایوانى و تالار مربع گنبددار (چهار طاقى)، به بوجود آمده است به گونه اى که حیاط مرکزى و چهار ایوان اطراف آن به گونه ای معمارى مذهبى ایران در آن دوران را معرفی می کند
مسجد جامع قروه، یکی از بناهای تاریخی روستای قروه در کیلومتر ۱۵ جاده ترانزیتی ابهرـتاکستان است. این مسجد که به مسجد جمعه نیز معروف می‌باشد از آثار دوران سلجوقی (قرن پنجم هجری قمری) است که همانند مساجد دوران سلجوقی به سبک چهار ایوانی ساخته شده است و گنبد زیبای آن بر چهار فیلپوش استوار است. فضای اصلی مسجد، صحن گنبدداری است که دو شبستان را در غرب و شرق خود جای داده است.
تزئینات برجای مانده در این بنا شامل کتیبه‌ای به خط ثلث مزین به نگاره‌های گیاهی (سنه۵۸۵ ه.ق.) در پای فیلپوشها و کتیبه به خط نسخ بر فراز محراب (سنه۴۱۳ ه.ق.) همراه با ترنجهای درهم بافته شده گچی و سطوح زیبا با طرحهای آجرچینی، این مسجد دوره سلجوقی را تبدیل یه یکی از شاهکارهای هنری قرون میانی اسلامی ساخته‌است
با عنایت به تحقیقات انجام یافته می‌توان اظهار داشت بنای مسجد جامع با استفاده از مصالح بنای قدیمی، به جای بنای قبلی در تاریخ ۴۱۳ ه.ق. احداث گردیده‌است بنا از سه قسمت اصلی گنبد خانه و شبستان در اضلاع شرقی و غربی تشکیل یافته‌است که بعد از گذشت زمان و بر اثر عوامل طبیعی و غیر طبیعی تخریب گردید، و مجددا" در تاریخ ۵۷۵ ه.ق. مورد مرمت و باسازی قرار می‌گیرد.
اطلاعات بیشتر
چشمه آب معدنی الله بلاغی
طارم،روستای ماهان
چشمه آب معدنی الله بلاغی در نزديکی روستای ماهان، در محدوده شهرستان طارم واقع شده است و به مصارف دارويی و درمانی اهالی منطقه و مراجعان از نقاط ديگر می رسد.
اطلاعات بیشتر
